Η πρώτη συνάντηση βιολογικών ελαιοκαλλιεργητών της Μεσογείου πραγματοποιήθηκε 24-27.11.2022 στην Ελλάδα. Στο τετραήμερο γεγονός, το οποίο έλαβε χώρα σε διάφορες περιοχές της Πελοποννήσου, συμμετείχαν άτομα από την Μεσόγειο που ασχολούνται είτε επαγγελματικά είτε ερασιτεχνικά με την βιολογική παραγωγή της ελιάς. Η συνάντηση διοργανώθηκε και συντονίστηκε από το Ινστιτούτο Οικολογικής Γεωργίας ΔΗΩ. 

   Για τον σκοπό της δημιουργίας του Organic Olive Growers Forum και για την ανάγκη επίτευξης της βιωσιμότητας και της συνέχειας της βιολογικής παραγωγής, μίλησε ο πρόεδρος της IFOAM-AgriBioMediterraneo, Drazen Lusic, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Ύπαιθρος Χώρα. 

   Ευχαριστούμε πολύ την εφημερίδα Ύπαιθρος Χώρα για την φιλοξενία του κειμένου και τον κο Γιάννη Σάρρο για την επιμέλειά του και τη συνεργασία.

Η πρώτη συνάντηση των βιολογικών ελαιοκαλλιεργητών της Μεσογείου, του Γιάννη Σάρρου

   Η IFOAM AgriBioMediterraneo, ενώνει, υποστηρίζει και προωθεί το κίνημα της Βιολογικής Γεωργίας στην περιοχή της Μεσογείου από το 1990 και από το 1997 της έχει ανατεθεί ο σημαντικός ρόλος της λειτουργίας ως η επίσημη Περιφερειακή Ομάδα της Διεθνούς Ομοσπονδίας Οργανικών Αγροτικών Κινημάτων (IFOAM Organics International), η οποία είναι ένας παγκόσμιος οργανισμός βιολογικής γεωργίας, με 50 χρόνια ιστορίας και περισσότερα από 700 μέλη σε περισσότερες από 130 χώρες.

   Ο σκοπός είναι η προώθηση βιώσιμων και υγιών συστημάτων (οικολογικά, κοινωνικά και οικονομικά) που βασίζονται στις Αρχές της Βιολογικής Γεωργίας: Υγεία, Οικολογία, Δικαιοσύνη και Προστασία. Το όραμα της
IFOAM AgriBioMediterraneo είναι η εφαρμογή της βιολογικής γεωργίας ως ένα σύστημα που συνδυάζει την παράδοση, την καινοτομία και την επιστήμη με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Φόρουμ βιολογικών ελαιοκαλλιεργητών (Organic Olive Growers Forum)
   Το 2020, η IFOAM-ABM εγκαινίασε το πρώτο της μακροπρόθεσμο φόρουμ, με στόχο να φέρει κοντά τους παραγωγούς βιολογικής ελιάς της Μεσογείου, καθώς και όλους ανθρώπους του κλάδου και της αλυσίδας εφοδιασμού. Ο στόχος είναι η ανταλλαγή απόψεων και πληροφοριών μεταξύ των καλλιεργητών της Μεσογείου σχετικά με τις μεθόδους καλλιέργειας, την έρευνα και τις καλύτερες πρακτικές της βιολογικής ελιάς.
   Η πρώτη διά ζώσης συνάντηση των βιολογικών ελαιοκαλλιεργητών της Μεσογείου (1st Organic Olive Growers Forum - Community Tour) πραγματοποιήθηκε φέτος στην Ελλάδα. Τη διοργάνωση ανέλαβε το Ινστιτούτο Οικολογικής Γεωργίας ΔΗΩ. Διήρκεσε τέσσερις ημέρες και περιλάμβανε ομιλίες, παρουσιάσεις, ανοιχτές συζητήσεις, συναντήσεις και επισκέψεις σε ελαιώνες και μονάδες παραγωγής στους νομούς Αττικής, Λακωνίας, Μεσσηνίας και Αργολίδας.

 «Όμως οι επιδοτήσεις από μόνες τους δεν είναι αρκετές».

   Με αυτήν τη φράση, ο πρόεδρος της IFOAM-ABM, Drazen Lusic, περικλείει το όραμά του, όπως το αποκαλεί, να καταστήσει τη βιολογική καλλιέργεια στην Ευρώπη βιώσιμη και προσοδοφόρα. Όπως αναφέρει, υποστηρικτικό  ρόλο μπορούν και πρέπει να παίξουν τα ίδια τα κράτη- μέλη της ΕΕ, αγοράζοντας και διοχετεύοντας βιολογικά προϊόντα στις δημόσιες και κρατικές δομές, αλλά και η προώθηση και ενημέρωση των καταναλωτών για τα οφέλη στην υγεία και στο περιβάλλον που τα βιολογικά προϊόντα προσφέρουν.

Συνέντευξη στον Γιάννη Σάρρο.

Ποιες είναι οι προκλήσεις για τη βιολογική γεωργία σήμερα; Πως βλέπετε το μέλλον της βιολογικής γεωργίας στη Μεσόγειο ως πρόεδρος της IFOAM AgriBioMediterraneo;

   Η κυριότερη πρόκληση της βιολογικής γεωργίας αυτή την εποχή είναι η οικονομική βιωσιμότητα των βιοκαλλιεργητών. Παρ’ όλο που οι εδαφοκλιματολογικές συνθήκες της Μεσογείου ευνοούν τη βιολογική γεωργία, δεν είναι τόσο διαδεδομένη όσο θα μπορούσε.
   Επίσης, οι τιμές των βιολογικών προϊόντων στο ράφι δεν είναι τόσο προσιτές στον τελικό καταναλωτή, ενώ παράλληλα πολλές επιχειρήσεις που παράγουν βιολογικά προϊόντα δεν είναι οικονομικά βιώσιμες. Αυτή θεωρώ ότι είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για τη βιολογική γεωργία, που πρέπει διαχειριστούμε στην εποχή μας.

Από το 1992 μετράμε πλέον 30 χρόνια νομοθετημένης και πιστοποιημένης βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μέσα σε αυτά τα χρονιά έχουν δαπανηθεί πολύ μεγάλα ποσά σε επιδοτήσεις, με σκοπό τη μεγέθυνση του κλάδου. Όλες αυτές οι επιδοτήσεις είχαν το επιθυμητό αποτέλεσμα; Εάν όχι, τι θα έπρεπε να έχει γίνει διαφορετικά για να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα, ειδικά τώρα, που η νέα ΚΑΠ βάζει ιδιαίτερα φιλόδοξους στόχους;

   Από την προθυμία της ΕΕ και των κυβερνήσεων των μεσογειακών χωρών να ενθαρρύνουν τους αγρότες να μεταβούν από τη συμβατική στη βιολογική καλλιέργεια, μέσω των επιδοτήσεων, καθίσταται σαφές ότι καταλαβαίνουν πως η συμβατική καλλιέργεια δημιουργεί προβλήματα και η βιολογική γεωργία είναι η σωστή λύση σε αυτά.
   Η παραδοχή αυτή είναι ένα πολύ μεγάλο βήμα προς όφελος του οράματός μας. Είδαμε όμως ότι οι επιδοτήσεις προς τους αγρότες δεν είναι αρκετές από μόνες τους για να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα, κυρίως γιατί αγορά των βιολογικών προϊόντων δεν αυξάνεται με τον ίδιο ρυθμό που αυξάνεται και η παραγωγή. Έτσι λοιπόν, βλέπουμε ότι περισσότερο από το 40% της παραγωγής βιολογικών προϊόντων διατίθεται στην αγορά ως συμβατική, σε χαμηλότερη τιμή από αυτή που της αξίζει. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι αγρότες και οι μονάδες παραγωγής βιολογικών προϊόντων να δυσκολεύονται πολύ να είναι βιώσιμοι οικονομικά και έτσι κάποιοι από αυτούς εγκαταλείπουν και επιστρέφουν στη συμβατική παραγωγή.

   Πιστεύουμε ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να εμβαθύνουν περισσότερο και να εμπλακούν στην εμπορική αλυσίδα, αγοράζοντας και διοχετεύοντας στους πολίτες βιολογικά προϊόντα.
   Όλες οι κυβερνήσεις των μεσογειακών χωρών σιτίζουν απευθείας καθημερινά εκατομμύρια ανθρώπους σε σχολεία, καντίνες, παιδικούς σταθμούς, νοσοκομεία, δημόσιες υπηρεσίες, κυβερνητικά όργανα, στρατιωτικές βάσεις κ.ά. Εάν αντικαταστήσουν τα συμβατικά προϊόντα σε αυτά τα γεύματα με βιολογικά, θα δημιουργήσουν μια επιπλέον ζήτηση βιολογικών, η οποία θα λειτουργήσει όπως η μηχανή του τραίνου, που τραβάει πίσω της ολόκληρη την αμαξοστοιχία.
   Καλούμε την ΕΕ και τις κυβερνήσεις των κρατών της Μεσογείου να εισαγάγουν ένα δεκαετές πρόγραμμα για την ενσωμάτωση των βιολογικών προϊόντων στις δημόσιες προμήθειες τροφίμων. Το πρόγραμμα πρέπει να έχει ακριβείς στόχους για το ποσοστό των βιολογικών προϊόντων που θα ενσωματώνονται κάθε χρόνο στους διάφορους κλάδους, έτσι ώστε στο τέλος αυτών των δέκα ετών, περισσότερο από το 80% των τροφίμων που προσφέρουν απευθείας οι κυβερνήσεις να είναι από βιολογικά προϊόντα. Πιστεύουμε επίσης ότι αυτή η προσπάθεια, μέσω του προγράμματος που προτείνουμε, θα προωθήσει τα βιολογικά προϊόντα και στο τραπέζι οικογενειών που δεν τα κατανάλωναν έως τώρα.
   Από την πλευρά των κρατών θα είναι μια πολλά υποσχόμενη επένδυση, καθώς θα ωφεληθεί η δημόσια υγεία, θα περιοριστεί η κλιματική αλλαγή και η μόλυνση του περιβάλλοντος και πολλά ακόμα.

 «ΤΑ ΚΡΆΤΗ-ΜΈΛΗ, με τις επιδοτήσεις που δίνουν για τα βιολογικά, ξέρουν πως η συμβατική καλλιέργεια αποτελεί το πρόβλημα, ενώ η βιολογική τη λύση»

Η μεγαλύτερη ποσότητα ελαιόλαδου παγκοσμίως παράγεται στη λεκάνη της Μεσογείου. Πώς μπορούμε να αναδείξουμε διεθνώς την καλύτερη ποιότητα του βιολογικού μεσογειακού ελαιόλαδου και πως η IFOAM AgriBioMediterraneo με το Organic OliveGrowers Forum μπορεί να βοηθήσει σε αυτό;

   Ο σκοπός του Organic Olive Growers Forum είναι να γίνει μια πλατφόρμα όπου όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη ανταλλάσσουν πληροφορίες, συνάπτουν συνεργασίες, αλληλοενημερώνονται, αλληλοϋποστηρίζονται και ενδυναμώνονται σε όποιον κρίκο της παραγωγικής αλυσίδας του βιολογικού ελαιόλαδου ή της βιολογικής ελιάς και αν ανήκουν.
   Το όφελος από το βιολογικό ελαιόλαδο είναι διπλό. Ωφελεί τον ίδιο τον χρήστη με μεγάλη συνεισφορά στην υγεία και στην ευημερία του και ωφελεί και το περιβάλλον, καταπολεμώντας την κλιματική αλλαγή και τη χημική ρύπανση.
   Τα τελευταία δέκα χρόνια, βλέπουμε μια αύξηση της ζήτησης για ελαιόλαδο γενικά, αλλά και βιολογικού ελαιόλαδου ειδικότερα. Παρ’ όλα αυτά, θέλουμε η αγορά του βιολογικού ελαιόλαδου να αναπτυχθεί κι άλλο, ώστε αυτό να αποτελέσει κίνητρο για την περαιτέρω αύξηση των ελαιοκαλλιεργητών που εγκαταλείπουν τη συμβατική παραγωγή και στρέφονται στη βιολογική καλλιέργεια.
   Πρέπει να παρακολουθούμε συνεχώς την ποιότητα του ελαιόλαδου μας, να επιδιώκουμε τη διαφάνεια απέναντι στον καταναλωτή, να προωθούμε την τοπική παραγωγή με αναφορά στις περιοχές προέλευσης και να επιδιώκουμε την περαιτέρω έρευνα των οφελών του ελαιόλαδου για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.

Η συνέντευξη κυκλοφoρεί στην εφημερίδα Ύπαιθρος Χώρα, Φύλλο 370, σελίδα: 32-33.